Camera lớn nhất thế giới

LSST được được tạo ra nhằm giải mã vật chất tối (Dark matter), một trong những bí ẩn lớn nhất của vũ trụ

Camera LSST đã sẵn sàng để được vận chuyển đến Đài thiên văn Vera C Rubin ở Chile. Ảnh: Jacqueline Ramseyer/SLAC.

Camera LSST đã sẵn sàng để được vận chuyển đến Đài thiên văn Vera C Rubin ở Chile. Ảnh: Jacqueline Ramseyer/SLAC.

Đài thiên văn Vera C. Rubin đặt tại Chile đang hoàn thành những bước cuối để bắt đầu sứ mệnh mang tên Legacy Survey of Space and Time (LSST) với mục đích dõi toàn bộ bầu trời ở Nam bán cầu hàng nghìn lần trong suốt 10 năm.

Để đáp ứng cho nhiệm vụ tầm cỡ như vậy, các nhà khoa học và kỹ sư ở phòng thí nghiệm gia tốc quốc gia SLAC đã hoàn thành camera LSST, camera kỹ thuật số lớn nhất từng được chế tạo.

LSST có độ phân giải lên tới 3.200 megapixel (để so sánh, một chiếc máy ảnh trung bình có độ phân giải khoảng 10-20 megapixel), và kích thước bằng một chiếc ôtô. Tổng trọng lượng của camera là khoảng 3 tấn, tương đương một nửa trọng lượng của một con voi châu Phi đực.

Camera có mặt phẳng tiêu cự bao gồm 201 cảm biến CCD thiết kế tùy chỉnh. Những cảm biến này chỉ dày 5 micron, tức bé hơn 1/10 chiều rộng của sợi tóc người.

Theo các kỹ sư của dự án, hình ảnh được ghi bằng camera đạt độ chi tiết đến mức có thể thấy rõ một quả bóng golf từ khoảng cách trên 40 km. Camera cũng có độ rộng đủ để quan sát vùng trời rộng gấp 7 lần trăng tròn.

Đài thiên văn Vera C. Rubin. Ảnh: Rubin Obs./NSF/AURA.

Đài thiên văn Vera C. Rubin. Ảnh: Rubin Obs./NSF/AURA.

“LSST sẽ giúp chúng ta quan sát hàng tỷ thiên hà, ước tính 17 tỷ ngôi sao trong dải Ngân Hà và hàng tỷ vật thể trong hệ Mặt Trời”, Aaron Roodman, phó giám đốc đài quan sát Vera C. Rubin và phụ trách chương trình camera, cho biết.

Theo Clean Technica, LSST sẽ giúp các nhà khoa học giải mã những bí ẩn còn sót lại xung quanh năng lượng tối (Dark energy). Đây là năng lượng chiếm khoảng 70% hàm lượng năng lượng vật chất trong vũ trụ và khiến cho sự giãn nở của vũ trụ tăng tốc.

Thiết bị này cũng sẽ điều tra vật chất tối (dark matter), chất bí ẩn chiếm khoảng 85% tổng số vật chất trong vũ trụ, cũng như trả lời các câu hỏi thiên văn học khác liên quan tới nó.

Công suất lớn và trường quan sát của LSST sẽ cung cấp cho các nhà khoa học một cách tốt hơn để nghiên cứu “thấu kính hấp dẫn” (gravitational lensing). Hiện tượng này xảy ra khi các thiên hà khổng lồ bẻ cong ánh sáng từ các thiên hà khác khiến hình ảnh của chúng bị biến dạng.

Việc quan sát cách các thiên hà bị biến dạng cho phép các nhà khoa học phân tích cách thức vật chất tối phân bố trong vũ trụ.

Trước khi camera LSST có thể giúp giới nghiên cứu tìm hiểu năng lượng tối và bí ẩn vũ trụ khác, nó cần được vận chuyển từ cơ sở SLAC ở Menlo Park, California tới đỉnh Cerro Pachon cao 2.713 m trên dãy Andes tại Chile. Sau khi tới đó, camera sẽ được đặt bên trên kính viễn vọng khảo sát Simonyi cuối năm nay.

Theo dự kiến, những bức ảnh đầu tiên của LSST sẽ được công bố vào đầu năm 2025.